Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (4)

Όταν οι πολυσύλλαβες λέξεις, που τονίζονται στην τρίτη από το τέλος συλλαβή, ακολουθούνται από τις μονοσύλλαβες λέξεις μου, σου, του, της, με, μας, σας, τους, την, το, παίρνουν κι άλλον έναν τόνο στην τελευταία συλλαβή τους π.χ. Ο δάσκαλός μου.

Όλα τα ρήματα σε -λλω (α΄συζυγίας) γράφονται με δύο λ (λάμδα) εκτός από τα: θέλω, οφείλω (μέλει) π.χ. αναβάλλω, ανατέλλω. Αυτό συμβαίνει όμως στους εξακολουθητικούς χρόνους (ενεστώτα, παρατατικό και εξακολουθητικό μέλλοντα) γιατί σε όλους τους υπόλοιπους (στιγμιαίους και συντελεσμένους) γράφονται με ένα λ π.χ. έχω αναβάλει, είχε ανατείλει. 

Τα ρήματα σε -σσω γράφονται με δύο σ (σίγμα) εκτός  από το αρέσω π.χ. αναπτύσσω. Τα ρήματα σε -ττω γράφονται με δύο τ (ταυ) εκτός από το: θέτω π.χ. εισπράττω.

Το πρώτο μέρος των κλιτών λέξεων που μένει πάντα σταθερό και δεν αλλάζει λέγεται θέμα. Το δεύτερο μέρος των κλιτών λέξεων που αλλάζει λέγεται κατάληξη. Το τελευταίο γράμμα του θέματος λέγεται χαρακτήρας π.χ. άνθρωπος - (θέμα: άνθρω- , χαρακτήρας: π- , κατάληξη: -ος).

Οι πτώσεις είναι τέσσερις:
Ονομαστική: Με αυτήν απαντούμε στην ερώτηση ποιος; , τι; , π.χ. Ποιος αγαπά τα βιβλία; Ο θείος.
Γενική: Με αυτήν απαντούμε στην ερώτηση ποιανού; , τίνος; , π.χ. Ποιανού ήρθε η γιορτή; Του θείου.
Αιτιατική: Με αυτήν απαντούμε στην ερώτηση ποιον; , τι; , π.χ. Ποιον επισκέφτηκαν τα παιδιά; Τον θείο.
Κλητική: Με αυτήν καλούμε ή προσφωνούμε κάποιον π.χ. Πώς φώναξε τον θείο ο Κωστής; - Θείε.

Σύνθετες λέξεις λέγονται εκείνες που αποτελούνται από δύο ή και περισσότερες λέξεις π.χ. λαχανόκηπος.

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -ος έχουν κατάληξη σε -η στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική του πληθυντικού. Επίσης έχουν κατάληξη σε -ους στη γενική του ενικού και σε -ών στη γενική του πληθυντικού π.χ. το βέλος - του βέλους, τα βέλη - των βελών. Εξαιρούνται τα: ανθέων, χειλέων, ορέων.

Τα αριθμητικά από το δεκατρία ως το δεκαεννιά γράφονται με μια λέξη, ενώ από το είκοσι ένα και πάνω με δυο λέξεις π.χ. δεκαπέντε - είκοσι πέντε.

Οι άκλιτες λέξεις που συνοδεύουν κυρίως τα ρήματα και φανερώνουν τόπο, χρόνο, τρόπο, ποσό κ.ά. λέγονται επιρρήματα π.χ. πετά χαμηλά.

Διαλυτικά δεν παίρνει η λέξη, όταν το προηγούμενο φωνήεν τονίζεται π.χ. γάιδαρος, αλλά φαΐ.

Οι μετοχές φανερώνουν τι λογής είναι το ουσιαστικό, αλλά δημιουργούνται από ρήματα π.χ. κουράζομαι - κουρασμένος-η-ο (παθητική μετοχή) και τρέχω - τρέχοντας (ενεργητική μετοχή).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.