Δευτέρα 19 Μαρτίου 2018

Θρύλοι της Κωνσταντινούπολης (2)


 «Οι κρητικοί πολεμιστές». Έναν από τους πύργους των τειχών της Πόλης τον υπεράσπιζαν τρία αδέρφια, άρχοντες Κρητικοί που πολεμούσαν με το μέρος των Βενετών (η Κρήτη τότε ήταν κάτω από την κυριαρχία των Βενετών). Μετά την πτώση της Πόλης τα τρία αδέρφια και οι άντρες τους εξακολουθούσαν να πολεμούν και παρά τις λυσσώδεις προσπάθειές τους οι Τούρκοι δεν είχαν κατορθώσει να καταλάβουν τον πύργο. Για το περιστατικό αυτό ενημερώθηκε ο Σουλτάνος και εντυπωσιάστηκε από την παλικαριά τους. Αποφάσισε, λοιπόν, να τους επιτρέψει να φύγουν με ασφάλεια από τον πύργο και να πάρουν ένα καράβι με τους άντρες τους και να γυρίσουν στην Κρήτη. Πραγματικά η πρόταση του έγινε δεκτή με τη σκέψη ότι έπρεπε να μείνουν ζωντανοί για να πολεμήσουν να ξαναπάρουν τη Βασιλεύουσα πίσω από τους απίστους. Έτσι οι Κρητικοί επιβιβάστηκαν στο πλοίο τους και ξεκίνησαν για το νησί τους. Το πλοίο δεν έφτασε ποτέ στην Κρήτη και ο θρύλος λέει ότι περιπλανιούνται αιώνια στο πέλαγος μέχρι τη στιγμή που θα ξεκινήσει η μάχη για την ανακατάληψη της Πόλης από τους Έλληνες. Τότε το πλοίο των Κρητικών θα τους ξαναφέρει στην Κωνσταντινούπολη για να πάρουν και αυτοί μέρος στη μάχη και να ολοκληρώσουν την αποστολή τους και το ελληνικό έθνος να ξανακερδίσει την Πόλη.

"Αγία Σοφία, το σύμβολο της Ορθοδοξίας". Με την άλωση της Πόλης, η Αγία Σοφία έπεσε στα χέρια των αλλόθρησκων. Η Παναγία όμως προστατεύει την Πόλη, προστατεύει την Αγία Σοφία. Η πίστη αυτή είναι δάχυτη στους θρύλους και στα τραγούδια: Της Αγια-Σοφιάς Σημαίνει ο Θεός, σημαίνει η γης, σημαίνουν τα επουράνια, σημαίνει κι η Αγια Σοφιά, το μέγα μοναστήρι, με τετρακόσια σήμαντρα κι εξηνταδυό καμπάνες, κάθε καμπάνα και παπάς, κάθε παπάς και διάκος. Ψάλλει ζερβά ο βασιλιάς, δεξιά ο πατριάρχης, κι απ΄την πολλήν την ψαλμουδιά εσειόντανε οι κολόνες. Να μπούνε στο Χερουβικό και να 'βγει ο βασιλέας, φωνή τους ήρθε εξ ουρανού κι απ' αρχαγγέλου στόμα: "Πάψετε το Χερουβικό κι ας χαμηλώσουν τα Άγια, παπάδες πάρτε τα ιερά και σεις κεριά σβηστείτε, γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει. Μόν' στείλτε λόγο στη Φραγκιά, να 'ρτουνε τρία καράβια  το 'να να πάρει τον Σταυρό και τ' άλλο το Ευαγγέλιο, το τρίτο το καλύτερο, την Άγια Τράπεζά μας, μη μας την πάρουν τα σκυλιά και μας τη μαγαρίσουν". Η Δέσποινα ταράχτηκε και δάκρυσαν οι εικόνες."Σώπασε κυρά Δέσποινα, και μην πολυδακρύζεις, πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας θα’ ναι".  (δημοτικό)

Κυριακή 11 Μαρτίου 2018

Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (14)


                
Οι αναφορικές προτάσεις είναι εξαρτημένες προτάσεις που αρχίζουν με τις αναφορικές αντωνυμίες (όποιος, ο οποίος, όσος, ό,τι, που) ή με τα αναφορικά επιρρήματα (όπου, όποτε, όπως, όσο, καθώς, σαν). Όταν η αναφορική πρόταση δεν αποτελεί απαραίτητο  συμπλήρωμα στον όρο που προσδιορίζει, δηλαδή δε μας δίνει μια απαραίτητη πληροφορία, τότε βάζουμε κόμμα. Αυτή λέγεται προσθετική ή μη προσδιοριστική π.χ. Έφερε στο σπίτι έναν φίλο τους, που δεν τον είχα ξαναδεί. Όταν η αναφορική πρόταση αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα στον όρο που προσδιορίζει, δηλαδή μας είναι απαραίτητη για να σχηματίσουμε νόημα, τότε δε βάζουμε κόμμα. Αυτή λέγεται προσδιοριστική π.χ. Θα σου επιστρέψω το βιβλίο που μου δάνεισες.

Μερικά ρήματα όπως το στερούμαι και το εγγυώμαι σχηματίζουν με ιδιαίτερο τρόπο τον ενεστώτα και τον παρατατικό διότι ακολουθούν μια κλίση που θυμίζει την αρχαία κλίση, γι΄αυτό και την ονομάζουμε λόγια κλίση (αρχαιόκλιτα) π.χ. στερούνταν - εστερείτο, στερούνταν - εστερούντο, εγγυόμαστε - εγγυώμεθα, εγγυάστε - εγγυάσθε. Παρόμοια: θεωρούμαι, ασχολούμαι, αθλούμαι, απολογούμαι, εισηγούμαι, επικαλούμαι, μιμούμαι, προηγούμαι, αποτελούμαι, αφαιρούμαι, εξαιρούμαι, εξαρτώμαι, διερωτώμαι, διασπώμαι, ανακτώμαι, αποσπώμαι.

Eνώ τα εθνικά ονόματα γράφονται με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα τους π.χ. Ο Μανόλης είναι Έλληνας, τα επίθετα που παράγονται από αυτά γράφονται με μικρό π.χ. Το ελληνικό λάδι είναι το καλύτερο, όπως και των μηνών, ημερών, γιορτών, οι θρησκείες, οι οπαδοί τους και τα σχολικά μαθήματα.

Κοινά ουσιαστικά λέγονται αυτά που φανερώνουν όλα τα πρόσωπα, τα ζώα ή τα πράγματα του ίδιου είδους, καθώς και όσα σημαίνουν ενέργεια, κατάσταση ή ιδιότητα π.χ. τρέξιμο, ύπνος, εξυπνάδα.

Κυριακή 4 Μαρτίου 2018

Θρύλοι της Κωνσταντινούπολης (1)

       Παραδοσιακοί και θαυμαστοί θρύλοι, αναπτύχθηκαν γύρω από την άλωση της Πόλης, για να θρέψουν τις ελπίδες και το θάρρος του έθνους επί αιώνες.
      Ο θρύλος λέει ότι τη στιγμή που ο βασιλιάς περικυκλώθηκε από τους Τούρκους, ένας άγγελος του Κυρίου τον άρπαξε και τον έκρυψε σε μια σπηλιά, αφού πρώτα τον μαρμάρωσε.
      Στη σπηλιά αυτή περιμένει για αιώνες ο "Μαρμαρωμένος Βασιλιάς" να ξαναέρθει την κατάλληλη στιγμή, "το πλήρωμα του χρόνου", και ο άγγελος Κυρίου θα του ξαναδώσει τη ζωή και το σπαθί του για να διώξει του Τούρκους από την Κωνσταντινούπολη και να τους κυνηγήσει μέχρι την Κόκκινη Μηλιά και στη μάχη που θα γίνει οι Τούρκοι θα νικηθούν και "θα κολυμπήσει το μοσχάρι στο αίμα τους".
      Ο θρύλος προσθέτει, ακόμα, ότι οι Τούρκοι ψάχνουν συνεχώς να ανακαλύψουν τη σπηλιά, όπου βρίσκεται ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς για να χτίσουν την είσοδό της, ώστε να μην μπορεί να ξαναβγεί από εκεί. Όμως, οι προσπάθειες τους είναι συνεχώς άκαρπες, αφού ο άγγελος προστατεύει τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά και περιμένει την εντολή του θεού για να τον ξυπνήσει.


       Όταν έπεσε η Κωνσταντινούπολη στους Τούρκους, ένα πουλί ανέλαβε να πάει ένα γραπτό μήνυμα στην Τραπεζούντα στην Χριστιανική Αυτοκρατορία του Πόντου για την Άλωση της Πόλης. Μόλις έφτασε εκεί πήγε κατευθείαν στη Μητρόπολη που λειτουργούσε ο Πατριάρχης και άφησε το χαρτί με το μήνυμα πάνω στην Άγια Τράπεζα. Κανείς δεν τολμούσε να πάει να διαβάσει το μήνυμα.          Τότε πήγε ένα παλικάρι, γιος μιας χήρας, και διάβασε το άσχημο μαντάτο: "Πάρθεν η Πόλη, Πάρθεν η Ρωμανία". Το εκκλησίασμα και ο Πατριάρχης άρχισαν τον θρήνο, αλλά ο νέος τους απάντησε: "Κι αν η Πόλη έπεσε, κι αν πάρθεν η Ρωμανία, πάλι με χρόνους και καιρούς, πάλι δικά μας θα' ναι".


"Το ποτάμι που σταμάτησε να κυλάει". Οι περισσότεροι τοπικοί θρύλοι για την άλωση της Κωνσταντινούπολης μοιάζουν σε ένα σημείο: όλοι δείχνουν ότι ο χρόνος σταμάτησε με την κατάληψη της ιερής πόλης της Ορθοδοξίας από τους άπιστους Τούρκους και ότι η τάξη στον κόσμο θα επανέλθει με την ανακατάληψη της Βασιλεύουσας από τους Έλληνες. Έτσι, και στην Ήπειρο υπάρχει μια αντίστοιχη λαϊκή δοξασία. Συγκεκριμένα, ένα πουλί φέρνει την αναγγελία της πτώσης της Πόλης σε μια ομάδα βοσκών που εκείνη τη στιγμή ποτίζουν τα κοπάδια τους σε ένα ποτάμι, Ο θρύλος λέει ότι στο άκουσμα της φοβερής είδησης, τα νερά του ποταμιού σταμάτησαν να κυλάνε, αφού και το φυσικό στοιχείο θεώρησε ότι η πτώση της Κωνσταντινούπολης ήταν κάτι το ανήκουστο. Το ποτάμι θα συνεχίσει και πάλι να κυλάει, μόλις απελευθερωθεί η Πόλη, συνεχίζει ο λαϊκός θρύλος...


   "Τα ψάρια του καλόγερου". Κάποιος καλόγερος είχε ψαρέψει σε ένα ποτάμι ψάρια και τα τηγάνιζε κοντά στην όχθη του ποταμού. Τη στιγμή εκείνη ακούστηκε από ένα πουλί το μήνυμα της πτώσης της Κωνσταντινούπολης στους Τούρκους. Ο καλόγερος σάστισε και αμέσως τα μισοτηγανισμένα ψάρια πήδησαν από το τηγάνι και ξαναβρέθηκαν στο ποτάμι.
     Εκεί ζουν αιώνια μέχρι τη στιγμή της απελευθέρωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, οπότε και θα ξαναβγούν για να συνεχιστεί το τηγάνισμά τους.