Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2016

Ο αριθμός π (3,14)

                                 Παγκόσμια ημέρα του «π» 

     Η ημερομηνία 14 Μαρτίου έχει κηρυχθεί παγκόσμια ημέρα του «π», προς τιμήν αυτής της μαθηματικής σταθεράς που έχει βασανίσει πολλές γενιές και πολλά μυαλά από την εποχή της αρχαίας Βαβυλώνας.
     Όλοι οι μαθητές γνωρίζουν ότι το «π» είναι ο λόγος της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του. Με άλλα λόγια, με όσους κύκλους κι αν το δοκιμάσετε αυτό, αν διαιρέσετε την περιφέρεια καθενός με τη διάμετρό του, θα βρίσκετε πάντα έναν «σταθερό» αριθμό: το «π». Αυτό δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται, γιατί τα δεκαδικά ψηφία του «π» είναι ατέλειωτα. Για λόγους συντομίας - θα χρειαζόμασταν άπειρες σελίδες για να χωρέσουμε τα δεκαδικά ψηφία του - θα δεχτούμε εδώ πως το «π» είναι ίσο με 3,14. Κάποιος άλλος θα μπορούσε να πει πως, στην πραγματικότητα, το «π» είναι ίσο με 3,14159265358979323846. Και θα είχε δίκιο.
     Όμως ακόμη περισσότερο δίκιο είχε ένα σούπερ κομπιούτερ του Τόκιο, που κάποτε μέτρησε στο «π» περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια δεκαδικά ψηφία. Φυσικά δεν κατόρθωσε να βρει ποιο είναι το τελευταίο δεκαδικό ψηφίο αυτού του άρρητου αριθμού, αφού, όπως γνωρίζει κάθε μαθηματικός, αυτό το ψηφίο βρίσκεται κάπου πέρα από το άπειρο.

                               

Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2016

Ο Κουρέας της Σεβίλλης


     Δημοφιλής κωμική όπερα του Τζοακίνο Ροσίνι σε δύο πράξεις, η πρεμιέρα της οποίας δόθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 1816 στη Ρώμη. Το λιμπρέτο του Τσέζαρε Στερμπίνι βασίζεται στο πρώτο μέρος της ομώνυμης θεατρικής τριλογίας του Πιέρ ντε Μπομαρσέ (1775).
     Η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται στη Σεβίλλη του 17ου αιώνα. Ο Φίγκαρο, ο κουρέας της Σεβίλλης, βοηθά τον κόμη Αλμαβίβα να κερδίσει την καρδιά της Ροζίνας. Ο μεγαλογιατρός Μπάρτολο, προστάτης και κηδεμόνας της Ροζίνας, την πολιορκεί με τη σειρά του και συνεργάζεται με τον δάσκαλο της μουσικής Μπαζίλιο για να την κερδίσει. Ύστερα, όμως, από διάφορα κωμικά επεισόδια, εξουδετερώνονται και οι δυο από το δίδυμο Φίγκαρο - Αλμαβίβα και η Ροζίνα παντρεύεται τελικά τον Αλμαβίβα μέσα σε γιορταστική ατμόσφαιρα.
     Ο 24χρονος Ροσίνι άρχισε να γράφει την όπερα την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου του 1816, όταν του παραδόθηκε ολοκληρωμένο το λιμπρέτο. Στις 6 Φεβρουαρίου είχε ήδη συνθέσει την πρώτη πράξη και έως τις 20 Φεβρουαρίου, που δόθηκε η πρώτη παράσταση, είχε ολοκληρώσει τη σύνθεση, αλλά και την ενορχήστρωση του έργου. Σήμερα μοιάζει εξωπραγματικό το γεγονός ότι η σύνθεση ενός τέτοιου έργου ολοκληρώθηκε μέσα σε μόλις 24 μέρες.
     Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε με τον τίτλο «Αλμαβίβα ή «Η περιττή προφύλαξη» στο θέατρο «Αρτζεντίνα» της Ρώμης και επιφύλαξε δυσάρεστες εκπλήξεις στον Ροσίνι, που είχε αναλάβει και τη διεύθυνση της ορχήστρας. Το κοινό τον αποδοκίμασε έντονα και η παράσταση κατέληξε σε αποτυχία. Τις αποδοκιμασίες ενορχήστρωναν οι οπαδοί του συνθέτη Τζιοβάνι Παϊζιέλο, που είχε συνθέσει τον δικό του «Κουρέα της Σεβίλλης» λίγα χρόνια νωρίτερα.
     Με την πάροδο του χρόνου, «Ο Κουρέας της Σεβίλλης» έγινε μία από τις δημοφιλέστερες όπερες του λυρικού θεάτρου.
      Στην Ελλάδα, η όπερα του Ροσίνι πρωτοπαρουσιάστηκε από την Εθνική Λυρική Σκηνή στις 11 Μαρτίου 1942.

Πέμπτη 13 Οκτωβρίου 2016

Γιατί Greece και όχι Hellas;

    Ενώ εμείς οι Έλληνες προτιμάμε να προσφωνούμε τη χώρα μας Ελλάς ή Ελλάδα και τους κατοίκους της Έλληνες, θα έχετε προσέξει πως οι ξένοι προτιμούν να μας προσφωνούν με το Greece και το Greek και όχι με το Hellas ή Hellenic που επιθυμούμε εμείς.
    Γιατί συμβαίνει όμως αυτό και από πού προήλθε η λέξη Greece;
    Σύμφωνα λοιπόν με την επικρατέστερη άποψη, η λέξη Greece έχει τη ρίζα του στη λατινική γλώσσα και συγκεκριμένα στη λέξη Graecia, η οποία  με τη σειρά της προέρχεται  από το Graeci, απόδοση της ελληνικής λέξης Γραικός.
    Οι Γραικοί κατοικούσαν στην αρχαιότητα στην περιοχή της Βοιωτίας και η πόλη τους ονομαζόταν Γραία. Με την πάροδο του καιρού με το όνομα Γραικοί ονομάστηκαν όλοι οι κάτοικοι της Ελλάδας, μέχρι που υιοθετήθηκε η ονομασία Έλληνες.
    Γι' αυτό και τα λόγια του Αθανάσιου Διάκου λίγο πριν από το μαρτύριό του:
" Εγώ Γραικός γεννήθηκα, Γραικός θε να πεθάνω".