Τρίτη 28 Οκτωβρίου 2014

Γνωρίζω τον εαυτό μου

                                                                 
                                                    Όλοι ίσοι, όλοι διαφορετικοί
                                                             Η ταυτότητά μου
                                             (Να απαντάς με ολόκληρες προτάσεις)

Όνομα:
Ηλικία:
Γενέθλια:
Χρώμα μαλλιών:
Χρώμα ματιών:
Αγαπημένο χρώμα:
Αγαπημένο μάθημα:
Αγαπημένη εποχή:
Αγαπημένο φαγητό:
Αγαπημένο τραγούδι:
Αγαπημένο χόμπι:
Αγαπημένη ομάδα:
Αγαπημένη εκπομπή:
Αγαπημένοι φίλοι/φίλες:

Τι μου αρέσει να κάνω:


Τα προτερήματά μου (τα καλά του χαρακτήρα μου):


Τα ελαττώματά μου (τα κακά του χαρακτήρα μου):


Τι θέλω να κάνω όταν μεγαλώσω:


Τι με ενοχλεί στους άλλους: 


Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (4)

Όταν οι πολυσύλλαβες λέξεις, που τονίζονται στην τρίτη από το τέλος συλλαβή, ακολουθούνται από τις μονοσύλλαβες λέξεις μου, σου, του, της, με, μας, σας, τους, την, το, παίρνουν κι άλλον έναν τόνο στην τελευταία συλλαβή τους π.χ. Ο δάσκαλός μου.

Όλα τα ρήματα σε -λλω (α΄συζυγίας) γράφονται με δύο λ (λάμδα) εκτός από τα: θέλω, οφείλω (μέλει) π.χ. αναβάλλω, ανατέλλω. Αυτό συμβαίνει όμως στους εξακολουθητικούς χρόνους (ενεστώτα, παρατατικό και εξακολουθητικό μέλλοντα) γιατί σε όλους τους υπόλοιπους (στιγμιαίους και συντελεσμένους) γράφονται με ένα λ π.χ. έχω αναβάλει, είχε ανατείλει. 

Τα ρήματα σε -σσω γράφονται με δύο σ (σίγμα) εκτός  από το αρέσω π.χ. αναπτύσσω. Τα ρήματα σε -ττω γράφονται με δύο τ (ταυ) εκτός από το: θέτω π.χ. εισπράττω.

Το πρώτο μέρος των κλιτών λέξεων που μένει πάντα σταθερό και δεν αλλάζει λέγεται θέμα. Το δεύτερο μέρος των κλιτών λέξεων που αλλάζει λέγεται κατάληξη. Το τελευταίο γράμμα του θέματος λέγεται χαρακτήρας π.χ. άνθρωπος - (θέμα: άνθρω- , χαρακτήρας: π- , κατάληξη: -ος).

Οι πτώσεις είναι τέσσερις:
Ονομαστική: Με αυτήν απαντούμε στην ερώτηση ποιος; , τι; , π.χ. Ποιος αγαπά τα βιβλία; Ο θείος.
Γενική: Με αυτήν απαντούμε στην ερώτηση ποιανού; , τίνος; , π.χ. Ποιανού ήρθε η γιορτή; Του θείου.
Αιτιατική: Με αυτήν απαντούμε στην ερώτηση ποιον; , τι; , π.χ. Ποιον επισκέφτηκαν τα παιδιά; Τον θείο.
Κλητική: Με αυτήν καλούμε ή προσφωνούμε κάποιον π.χ. Πώς φώναξε τον θείο ο Κωστής; - Θείε.

Σύνθετες λέξεις λέγονται εκείνες που αποτελούνται από δύο ή και περισσότερες λέξεις π.χ. λαχανόκηπος.

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -ος έχουν κατάληξη σε -η στην ονομαστική, αιτιατική και κλητική του πληθυντικού. Επίσης έχουν κατάληξη σε -ους στη γενική του ενικού και σε -ών στη γενική του πληθυντικού π.χ. το βέλος - του βέλους, τα βέλη - των βελών. Εξαιρούνται τα: ανθέων, χειλέων, ορέων.

Τα αριθμητικά από το δεκατρία ως το δεκαεννιά γράφονται με μια λέξη, ενώ από το είκοσι ένα και πάνω με δυο λέξεις π.χ. δεκαπέντε - είκοσι πέντε.

Οι άκλιτες λέξεις που συνοδεύουν κυρίως τα ρήματα και φανερώνουν τόπο, χρόνο, τρόπο, ποσό κ.ά. λέγονται επιρρήματα π.χ. πετά χαμηλά.

Διαλυτικά δεν παίρνει η λέξη, όταν το προηγούμενο φωνήεν τονίζεται π.χ. γάιδαρος, αλλά φαΐ.

Οι μετοχές φανερώνουν τι λογής είναι το ουσιαστικό, αλλά δημιουργούνται από ρήματα π.χ. κουράζομαι - κουρασμένος-η-ο (παθητική μετοχή) και τρέχω - τρέχοντας (ενεργητική μετοχή).

Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014

Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (3)

Τα κύρια ονόματα φανερώνουν ένα ορισμένο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα και γράφονται με κεφαλαίο το πρώτο γράμμα τους. Αυτά είναι τα εξής:
1)  Τα εθνικά ονόματα π.χ. Γερμανός, αλλά γερμανικός (επίθετο).
2)  Οι μήνες, οι ημέρες και οι γιορτές π.χ. Οκτώβριος, Σάββατο, Πάσχα.
3)  Οι άγιοι π..χ.  Άγιος Γεώργιος και λέξεις όπως Θεός, Χριστός, Παναγία και τα συνώνυμά τους.
4)  Τα ονόματα ανθρώπων, ζώων, πλοίων π.χ. Πέτρος, Αζόρ, Τυφώνας.
5)  Τα γεωγραφικά ονόματα, δηλαδή των βουνών, λιμνών,  θαλασσών, ωκεανών, ποταμών,  χωρών,  πόλεων, χωριών, δρόμων, πλατειών, νομών κ.λ.π.
6)  Τα λογοτεχνικά έργα και τα έργα τέχνης, μουσείων και μνημείων π.χ. Οδύσσεια, Παρθενώνας, Τζοκόντα.
7)  Τίτλοι εφημερίδων, περιοδικών π.χ. Ελευθεροτυπία.
8)  Ονόματα υπηρεσιών, οργανισμών, επιχειρήσεων και ιδρυμάτων π.χ. Εθνική Τράπεζα.
9)  Αθλητικές ομάδες π.χ. ΠΑΟΚ.
10)  Τιμητικοί τίτλοι π.χ. Εξοχότατε.
11)   Οι επιστήμες π.χ. Αστρονομία.

Οι επιθετικοί προσδιορισμοί φανερώνουν μια μόνιμη ιδιότητα π.χ. Η πονηρή αλεπού. Οι κατηγορηματικοί προσδιορισμοί (επίθετο ή μετοχή) φανερώνουν μια προσωρινή ιδιότητα π.χ. πονηρή η αλεπού (το άρθρο μπαίνει ανάμεσα ή το επίθετο μπαίνει μετά το ουσιαστικό).

Οι λέξεις που έχουν την ίδια περίπου σημασία λέγονται συνώνυμες ή συνώνυμα π.χ. κατοικία -  διαμονή. Οι λέξεις που έχουν ακριβώς την ίδια σημασία λέγονται ταυτόσημες ή ταυτόσημα π.χ. στέγη - σκεπή. Οι λέξεις που έχουν αντίθετη σημασία λέγονται αντίθετες ή αντίθετα π.χ. εχθροί - φίλοι.

Τα ή, πού, πού, πώς παίρνουν τόνο όταν ρωτούν ή φωνάζουν πιο πολύ π.χ. πού πας;

Όταν σε ένα δίψηφο φωνήεν τονίζεται το πρώτο γράμμα, τότε δε βάζουμε διαλυτικά στο δεύτερο π.χ. σόι.

Το γράμμα ζ συνοδεύει φωνήεντα. Το γράμμα σ ακούγεται σαν ζ μπροστά από τα σύμφωνα β, γ, μ π.χ. σβούρα.

Δευτέρα 6 Οκτωβρίου 2014

Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (2)

Η κατάληξη -είτε  στα ρήματα γράφεται πάντα με -ει π.χ. χαρείτε. Η κατάληξη -ήστε προέρχεται από ρήματα σε π.χ. κρατώ - κρατήστε. Η κατάληξη -ίστε προέρχεται από ρήματα σε -ίζω π.χ. γυρίζω - γυρίστε.

Το επίθετο πολλή συνοδεύει θηλυκά ουσιαστικά π.χ. πολλή φαντασία. Το πολύ συνοδεύει ρήματα, επίθετα, επιρρήματα ή άλλου γένους ουσιαστικά π.χ. πολύ όμορφα, έφαγα πολύ.

Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -είο που φανερώνουν τόπο γράφονται με -ειο εκτός από το: τοπίο π.χ. ξενοδοχείο

Η κατάληξη -ήμισι στα αριθμητικά χρησιμοποιείται μετά από σύμφωνο και η κατάληξη -μισι μετά από φωνήεν π.χ. τεσσεράμισι τεσσερισήμισι. Επίσης γράφουμε: ο ενάμισης, η μιάμιση αλλά το ενάμισι.

Τα επίθετα που σημαίνουν χρώμα έχουν κατάληξη σε -ής, -ιά, -ί π.χ. σταχτής, σταχτιά, σταχτί.

Στα προπαροξύτονα αρσενικά σε -ος διατηρούν τον τόνο σε όλες τις πτώσεις κυρίως οι σύνθετες, οι πολυσύλλαβες λέξεις καθώς και τα κύρια ονόματα π.χ. του αυλόγυρου.

Τα ουσιαστικά που παράγονται από άλλα ουσιαστικά και φανερώνουν ότι κάτι είναι μικρό λέγονται υποκοριστικά ή χαϊδευτικά π.χ. παιδάκι.

Τα ουσιαστικά που παράγονται από άλλα ουσιαστικά και φανερώνουν ότι κάτι είναι μεγάλο λέγονται μεγεθυντικά π.χ. παίδαρος.

Το όνομα που, με τη μεσολάβηση του συνδετικού ρήματος είμαι ή άλλου συγγενικού (γίνομαι, φαίνομαι, λέγομαι, βρίσκομαι, καλούμαι, ονομάζομαι, διορίζομαι, θεωρούμαι, εκλέγομαι, αποδεικνύομαι, παρουσιάζομαι, ανακηρύσσομαι, μοιάζω κ.ά.), φανερώνει ποια ιδιότητα ή ποιότητα αποδίδεται στο υποκείμενο (δείχνει τι είναι), λέγεται κατηγορούμενο  και βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική π.χ. Ο Πέτρος είναι προσεχτικός 

Στη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική, το αντικείμενο της πρώτης πρότασης γίνεται υποκείμενο στη δεύτερη, το ρήμα ενεργητικής φωνής μετατρέπεται σε ρήμα παθητικής φωνής και το υποκείμενο της πρώτης πρότασης γίνεται ποιητικό αίτιο στη δεύτερη πρόταση π.χ. Ο Πέτρος ταΐζει τον σκύλο. Ο σκύλος ταΐζεται από τον Πέτρο.

Κυριακή 5 Οκτωβρίου 2014

Μήνυμα για τη διαφορετικότητα

Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος
Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος
Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος
Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος
Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος
Κι όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι μαύρος
Κι εσύ λευκέ άνθρωπε
Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ
Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός
Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος
Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε
Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος
Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος
Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι
Και αποκαλείς εμένα έγχρωμο;

Γραμμένο από ένα παιδί από την Αφρική (2006)

Σάββατο 4 Οκτωβρίου 2014

Ασφάλεια στο διαδίκτυο


Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο κατέγραψε μια σειρά από συμβουλές, θέλοντας να εξασφαλίσει την ασφαλή παρουσία των παιδιών σας στη δικτυακή κοινωνία, την καλή χρήση των υπηρεσιών του διαδικτύου και την αποτροπή ανεπίτρεπτων συμπεριφορών. Θεωρούμε χρήσιμο να τις διαβάσετε προσεκτικά:

1. Φροντίστε να ενημερωθείτε για το διαδίκτυο.
2. Αντιμετωπίστε το διαδίκτυο ως ένα σύγχρονο αγαθό με πολλές θετικές πτυχές και σαφώς λιγότερες αρνητικές.
3. Δείξτε στα παιδιά σας πώς να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο με ασφάλεια. Συζητήστε μαζί τους για τους πιθανούς κινδύνους που υπάρχουν.
4. Μάθετε στα παιδιά σας να μη δίνουν ποτέ προσωπικά στοιχεία τους και πληροφορίες σε αγνώστους στο διαδίκτυο.
5. Μάθετε στα παιδιά σας να μην απαντούν ποτέ σε πρόστυχα ή δελεαστικά μηνύματα. Εξηγήστε τους πως αν λάβουν τέτοια μηνύματα ή μηνύματα που δεν κατανοούν, δε φταίνε αυτά και ότι θα πρέπει να σας ενημερώσουν.
6. Αναφέρετε άμεσα τέτοια κρούσματα στον πάροχο υπηρεσιών διαδικτύου (ISP) που χρησιμοποιείτε.
7. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε μια οικογενειακή συμφωνία για τη χρήση του διαδικτύου στο σπίτι.
8. Τοποθετήστε τον υπολογιστή σε χώρο του σπιτιού με άμεση πρόσβαση από όλα τα μέλη της οικογένειας.
9. Δημιουργήστε μια λίστα με προτεινόμενους δικτυακούς τόπους και παιδικές ιστοσελίδες.
10. Να επιβλέπετε τα παιδιά, ιδιαίτερα τα μικρότερα, κατά τη σύνδεσή τους με το διαδίκτυο και ειδικά κατά τις πρώτες προσπάθειές τους.
11. Ελέγχετε τακτικά τις ιστοσελίδες που επισκέπτονται τα παιδιά μέσω των «Αγαπημένων» και του «Ιστορικού» του προγράμματος φυλλομετρητή (browser) που χρησιμοποιείτε.
12. Εγκαταστήστε στον υπολογιστή του σπιτιού σας κάποιο ειδικό φίλτρο για τον έλεγχο του περιεχομένου του διαδικτύου. Δείτε εδώ μια ενδεικτική αξιολόγηση μερικών από αυτά.
13. Ενημερωθείτε από τον πάροχο διαδικτύου (ISP) που χρησιμοποιείτε για τις λύσεις γονικού ελέγχου (parental control) που προσφέρει.
14. Συστρατευτείτε στην καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο, καταγγέλλοντας οποιαδήποτε ιστοσελίδα με παράνομο περιεχόμενο στην Ελληνική Γραμμή Αναφοράς Παράνομου Περιεχομένου στο Διαδίκτυο (www.safeline.gr).