Σάββατο 26 Σεπτεμβρίου 2015

Ιερός ναός Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης

     Ο ναός του Αγίου Δημητρίου αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης. Βρίσκεται στην ομώνυμη οδό και είναι πεντάκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος και με πλούσιο ζωγραφικό και μαρμάρινο διάκοσμο, με περίτεχνα κιονόκρανα. Στο υπόγειο του ναού βρίσκεται ο χώρος μαρτυρίου του Αγίου. Από τα ψηφιδωτά του, ξεχωρίζει αυτό που απεικονίζει τον ίδιο τον Άγιο με δύο μικρά παιδιά και ένα άλλο, που απεικονίζει τον Άγιο ανάμεσα στον επίσκοπο και στον έπαρχο, οι οποίοι ανακαίνισαν τον ναό. Ο σημερινός ναός κτίστηκε από τον επίσκοπο Ιωάννη τον 7ο αιώνα, στα ερείπια παλαιότερου ναού.
     Το σημερινό κτίσμα είναι ξυλόστεγο χωρίς θόλο και οι διαστάσεις κάτοψής του είναι 43,58μ. (μήκος) και 33μ. (πλάτος).

Ο αρχικός μικρός ναός

    Σύμφωνα με κάποιες πηγές, πρωτοχτίστηκε πάνω από ένα ρωμαϊκό λουτρό στο οποίο μαρτύρησε ο Άγιος το 303. Σύμφωνα με την παράδοση, από το σημείο όπου μαρτύρησε ο Άγιος άρχισε να αναβλύζει μύρο. Το 324 που ορίστηκε ο χριστιανισμός σαν επίσημη θρησκεία του κράτους, οι Θεσσαλονικείς οικοδόμησαν έναν μικρό τρίκλιτο ναό στο σημείο αυτό. Η φήμη του ναού αυτού σύντομα εξαπλώθηκε σε όλον τον χριστιανικό κόσμο. διότι αποδείχτηκε ότι το μύρο είχε ιαματικές ιδιότητες. Προσκυνητές κατέφταναν από όλα τα μέρη του κόσμου για να προσευχηθούν και να θεραπευτούν. Ανάμεσα σε αυτούς προσήλθε και ο έπαρχος του Ιλλυρικού, Λεόντιος. Ο Λεόντιος θεραπεύτηκε από κάποια ανίατη ασθένεια που τον ταλάνιζε και σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον Άγιο, αντικατέστησε τον μικρό τρίκλιτο ναό με μια επιβλητική Βασιλική το 413. Η Βασιλική στεκόταν εκεί μέχρι και τα χρόνια του αυτοκράτορα Ηρακλείου (610-641), όταν και καταστράφηκε από φωτιά.

Λεηλασίες

    Ο ναός ανοικοδομήθηκε με μερικές διαφοροποιήσεις αμέσως μετά. Το 904 όμως λεηλατήθηνκε από τους Σαρακηνούς και λίγο αργότερα το 1185 ξαναλεηλατήθηκε από τους Νορμανδούς. Κατά τη δεύτερη λεηλασία, τα λείψανα του Αγίου μεταφέρθηκαν στην Ιταλία από καλόγερους που ήθελαν να τα διασώσουν. Τον 13ο αιώνα ο ναός επισκευάστηκε και ανακαινίστηκε. Την εποχή εκείνη χτίστηκε και το παρεκκλήσι του Αγίου Ευθυμίου στην νοτιοανατολική πλευρά του ναού του Αγίου Δημητρίου από τον πρωτομάστορα Μιχαήλ Γλαβά Ταρχανειώτη, σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκεται στο παρεκκλήσι. Το 1430, κατά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς, ο ναός δέχτηκε μια ακόμα πιο βάναυση λεηλασία, σε σημείο που οι τοίχοι του έμειναν σχεδόν γυμνοί. Το 1481 τοποθετήθηκε στην αριστερή αρχή του κεντρικού κλίτους του ναού ο τάφος του Λούκα Σπαντούνη, ενός ανθρώπου που προσέφερε αρκετά χρήματα στον ναό. Έπειτα από 12 χρόνια η εκκλησία μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος με το όνομα Κασημιά Τζαμί και παρέμεινε στην κατάσταση αυτή έως την απελευθέρωση της πόλης.

Πυρκαγιά και αναστήλωση

    Το 1917 το μνηνείο αφανίστηκε ακολουθώντας τη μοίρα του σε μια ακόμη πυρκαγιά. Τέλος ο ναός αναστηλώθηκε και παραδόθηκε στους πιστούς στις 26 Οκτωβρίου του 1949, την ημέρα της γιορτής του Αγίου. Η σημερινή εκκλησία εγκαινιάστηκε το 1958. Είναι μια μεγάλη εκκλησία βασιλικού ρυθμού χωρισμένη με 4 κιονοστοιχίες σε 5 διαδρόμους. Λίγο αργότερα το 1978 τα λείψανα του Αγίου επέστρεψαν από το αββαείο του Αγίου Λαυρεντίου στο Κάμπο της Ιταλίας και τοποθετήθηκαν σε μια αργυρή λάρνακα όπου φυλάσσονται ως σήμερα. Από το 1988 το υπόγειο λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος, όπου εκτίθενται συλλογή γλυπτών, κιονόκρανων, θωρακίων και αγγείων από τον ναό του Αγίου Δημητρίου.



Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2015

Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (11)

Οι αιτιολογικές προτάσεις φανερώνουν την αιτία για την οποία γίνεται αυτό που δηλώνει η ανεξάρτητη πρόταση π.χ. Ο Γιώργος λυπόταν, επειδή έχασε στο παιχνίδι.

Απλές είναι οι προτάσεις που έχουν μόνο τους κύριους όρους, το υποκείμενο και το κατηγόρημα (ρήμα + αντικείμενο ή κατηγορούμενο) π.χ. Το παιδί αρρώστησε.

Επαυξημένες είναι οι προτάσεις που εκτός από τους κύριους όρους, έχουν και άλλους δευτερεύοντες, τους προσδιορισμούς π.χ. Χθες το βράδυ το παιδί αρρώστησε βαριά.

Σύνθετες είναι οι προτάσεις που έχουν δύο ή και παραπάνω υποκείμενα, αντικείμενα ή κατηγορούμενα π.χ. Ο Γιώργος και ο Γιάννης διαβάζουν.

Αποτελεσματικές είναι οι προτάσεις που εισάγονται με τους συμπερασματικούς συνδέσμους: ώστε (να), που π.χ. Μιλούσε τόσο σιγά, που μόλις ακουγόταν.

Τελικές είναι οι προτάσεις που εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους να, για να π.χ. Έτρεξε να προλάβει το λεωφορείο.

Οι προτάσεις ανάλογα με το περιεχόμενό τους χωρίζονται σε: α) Κρίσεως: Δίνουμε μια πληροφορία ή εκφράζουμε μια κρίση π.χ. Συννέφιασε, νομίζω ότι θα βρέξει. β) Επιθυμίας: Εκφράζουμε μια επιθυμία, μια προσταγή π.χ. Ας γυρίσουμε σπίτι τώρα. γ) Ερωτηματικές: Διατυπώνουμε μια ερώτηση π.χ. Θα έρθεις μαζί μας τελικά; δ) Επιφωνηματικές: Εκφράζουμε ένα συναίσθημα (έκπληξη, θαυμασμό, χαρά, λύπη κ.λ.π.) π.χ. Τι παιχνίδι κι αυτό σήμερα!

Δεν πρέπει να συγχέουμε τα άρθρα με τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών. Τα άρθρα συνοδεύουν ονόματα π.χ.τον ορειβάτη. Οι αντωνυμίες συνοδεύουν ρήματα π.χ. της μίλησα.

Τα ρήματα που έχουν αντικείμενο τα λέμε μεταβατικά, ενώ αυτά που δεν έχουν τα λέμε αμετάβατα.

Ως υποκείμενο ή αντικείμενο ενός ρήματος, ακόμα και κατηγορούμενο, μπορεί να μπει και μια εξαρτημένη (δευτερεύουσα) πρόταση. Οι προτάσεις αυτές, που ονομάζονται γενικά ονοματικές είναι όσες: α) Αρχίζουν με το ότι ή το πως (ειδικές προτάσεις) π.χ. Φαίνεται ότι δε θα έρθει (υποκείμενο). β) Αρχίζουν με το να (βουλητικές προτάσεις) π.χ. Θέλει να έρθει μαζί μας (αντικείμενο). γ) Αρχίζουν με το μήπως ή το μη(ν) (διστακτικές) π.χ. Φοβάμαι μήπως δεν έρθει (αντικείμενο). δ) Αρχίζουν με το αν, μήπως, γιατί, ποιος, πόσος, τι, πότε, πού, πώς κ.ά. (πλάγιες ερωτηματικές) π.χ. Ρωτούσε αν θα έρθεις μαζί μας (αντικείμενο). ε) Αρχίζουν με το όποιος, όσος, ό,τι (αναφορικές) π.χ. Κάνε ό,τι σου αρέσει (αντικείμενο). Δε χωρίζονται ποτέ με κόμμα σε αντίθεση με τις επιρρηματικές προτάσεις.

Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2015

Σύστημα Μπράιγ


Το σύστημα BRAILLE

   Σύστημα Μπράιγ ονομάζεται το σύστημα γραφής των τυφλών. Το όνομά του οφείλεται στον εφευρέτη του Λουδοβίκο Μπράιγ (γαλλ. Louis Braille).
   Ο Λουί είχε τυφλωθεί πολύ μικρός και δεν ήταν ευχαριστημένος, γιατί το σύστημα ανάγνωσης που χρησιμοποιούσαν οι τυφλοί ήταν δύσχρηστο με χοντρούς χαρακτήρες. Έτσι βάλθηκε να δημιουργήσει ένα καινούριο ειδικό αλφάβητο για τυφλούς. Του πήρε πέντε χρόνια αλλά στο τέλος τα κατάφερε.
   Αυτό το αλφάβητο που έφτιαξε ο Μπράιγ ήταν μια αντικατάσταση του γραμματικού αλφάβητου με ανάγλυφες στιγμές, που με διάφορους συνδυασμούς αποδίδουν ένα κείμενο. Ο τυφλός μπορεί μ΄αυτό το σύστημα να διαβάζει ψηλαφώντας τις στιγμές με το δάχτυλο, δηλαδή έχουμε ανάγνωση με την αφή. 
   Το σύστημα Μπράιγ έχει έξι ανάγλυφες κουκίδες σαν το κεφαλάκι μιας καρφίτσας. Είναι τοποθετημένες ανά τρεις και μ΄αυτές γίνονται 63 συνδυασμοί, που αντιστοιχούν στα γράμματα και τους αριθμούς. Η γραφή Μπράιγ διαβάζεται από αριστερά προς τα δεξιά και από πάνω προς τα κάτω, όπως ακριβώς και η γραφή των "βλεπόντων".