Σάββατο 28 Μαρτίου 2015

Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (10)

Ο βαθύς, του βαθιού, το βαθύ, βαθύ, οι βαθιοί, των βαθιών, τους βαθιούς. βαθιοί. Έτσι κλίνονται και τα: βαρύς, πλατύς, φαρδύς, μακρύς, παχύς κ.ά.

Επιφωνήματα λέγονται οι άκλιτες λέξεις που φανερώνουν αβεβαιότητα (χμ!), απορία (α!, ο!, μπα!), άρνηση (α μπα!), έπαινο (μπράβο!, εύγε!), ευχή (μακάρι!, είθε!, άμποτε!), Θαυμασμό (α!, ο!, ποπό!, μπα!), κάλεσμα (ε!, ω!), παρακίνηση (άιντε!, άμε!, αλτ!, μαρς!, στοπ!), περίπαιγμα (ε!, ου!), πόνο, λύπη (αχ!, ω!, οχ!, όχου!, αλί!, αλίμονο!), στενοχώρια, αηδία (ε!, ου!, ουφ!, παπαπά!), χαρά (χα, χα, χα!). Συνήθως συνοδεύονται από θαυμαστικό. Άλλες εκφράσεις: Σε καλό σου!, Χριστός και Παναγιά!

Άμεσο αντικείμενο (σε πτώση αιτιατική συνήθως). Απαντά στην ερώτηση τι; π.χ. Ο παππούς χάρισε στα εγγόνια του βιβλία. Τι χάρισε ο παππούς; Βιβλία (άμεσο αντικείμενο).

Έμμεσο αντικείμενο (συνήθως σε πτώση γενική). Απαντά στην ερώτηση. Σε ποιον; Σε ποιον χάρισε ο παππούς βιβλία; Στα εγγόνια του (έμμεσο αντικείμενο).

Θέση αντικειμένου σε μια πρόταση μπορεί να έχει και αντωνυμία π.χ. Ο Γιάννης δάνεισε στον Πέτρο χρήματα. Ή αλλιώς: Ο Γιάννης του δάνεισε χρήματα.

Οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί, εκτός από τα ρήματα, τα επίθετα και τα επιρρήματα, συνοδεύουν και τα ουσιαστικά. Έχουν όμως μπροστά τους πάντα πρόθεση και γι΄αυτό λέγονται εμπρόθετοι προσδιορισμοί π.χ. Μιλούσε γρήγορα και για τη σωτηρία σας.

Τα ρήματα σε -ίζω έχουν παράγωγα ουσιαστικά με κατάληξη σε -ιση π.χ. υπογραμμίζω -υπογράμμιση. Ενώ τα ρήματα σε έχουν κατάληξη σε -ηση π.χ. συντηρώ - συντήρηση.

Κύκλος: Ο χρυσός λάμπει, μα ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός.

Χρονικές προτάσεις είναι οι προτάσεις που εισάγονται με τους χρονικούς συνδέσμους: όταν, σαν, ενώ, αφού, μόλις, πριν να, προτού, καθώς, όποτε, έως ότου, ώσπου, όσο που, ωσότου.

Η υποτακτική σχηματίζεται παίρνοντας μπροστά από το ρήμα ένα από τα μόρια ας, να ή έναν από τους συνδέσμους αν, εάν, για να, όταν, άμα, μήπως, πριν κ.ά. ή το απαγορευτικό μη(ν).

Το απαρέμφατο το χρησιμοποιούμε για να σχηματίσουμε τον παρακείμενο, τον υπερσυντέλικο και τον συντελεσμένο μέλλοντα.
     Ενεργητική φωνή                                                        Παθητική φωνή
έχω, είχα, θα έχω βάλει                                             έχω, είχα, θα έχω δεθεί

Η υποτακτική έχει τρεις χρόνους: ενεστώτα, αόριστο και παρακείμενο.
Ενεστώτας - να γράφω, αόριστος - να γράψω, παρακείμενος - να έχω γράψει. Η προστακτική έχει δύο χρόνους: ενεστώτα - γράφε, αόριστος - γράψε.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.