Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (6)

Οι λέξεις εκείνες που ακουστικά είναι όμοιες, αλλά διαφέρουν στη σημασία και στην ορθογραφία τους, λέγονται ομόηχες λέξεις ή ομώνυμα π.χ. τύχη - τείχη, νίκη - νοίκι.

Τα τονικά παρώνυμα ξεχωρίζουν μεταξύ τους από τον διαφορετικό τονισμό τους, αλλά μπορεί να διαφέρουν και στην ορθογραφία π.χ. δίπλα - διπλά, πίνω - πεινώ.

Ουσιαστικά λέγονται οι λέξεις που μας φανερώνουν πρόσωπα, ζώα ή πράγματα, ενέργεια, κατάσταση ή ιδιότητα.

Όλα τα αρσενικά ουσιαστικά που τελειώνουν σε -ώτης ή -ωτής γράφονται με ωμέγα (ω) π.χ. στρατιώτης. Εξαιρούνται: αγρότης, δημότης, δεσπότης.

Όλα τα ουσιαστικά που τελειώνουν σε -ίτης ή -ίδης γράφονται με (ι) π.χ. πολίτης. Εξαιρούνται τα: κυβερνήτης, αλήτης, πλανήτης, διαβήτης, μαγνήτης, ιδιοκτήτης και με ύψιλον (υ) τα: δύτης, χύτης και τα σύνθετά τους.

Όλα τα θηλυκά ουσιαστικά που τελειώνουν σε -ιά γράφονται με γιώτα (ι) π.χ. φωλιά, ξενιτιά. Εξαιρούνται και γράφονται με -εια όσα από αυτά τονίζονται στην προπαραλήγουσα και όσα παράγονται από ρήματα σε -εύω π.χ. συνήθεια, γιατρειά (γιατρεύω).

Όλα τα θηλυκά ουσιαστικά που τελειώνουν σε -ισσα ή -ησσα γράφονται με δύο σίγμα (σσ) π.χ. βασίλισσα. Εξαιρείται η Λάρισα και η σάρισα.

Τα ουδέτερα ονόματα που τελειώνουν σε -τήριο γράφονται στο -τη με ήτα (η) και στο -ρι με γιώτα (ι) π.χ. το εισιτήριο. Εξαιρούνται τα: μαρτύριο και κτίριο.

Όσα επιρρήματα τελειώνουν σε -ις γράφονται με γιώτα (ι): π.χ. αποβραδίς. Εξαιρούνται τα: επίσης, καταγής, καταμεσής, επικεφαλής, εξαρχής.


Τα επίθετα που τελειώνουν σε -αιος γράφονται σχεδόν όλα με άλαφα γιώτα (αι) π.χ ωραίος. Εξαιρούνται και γράφονται με (ε) τα εξής: νέος, στερεός, άθεος, ημίθεος, ανίδεος.