Χρήσιμοι κανόνες Γραμματικής (12)

Οι επιρρηματικές προτάσεις χωρίζονται με κόμμα από τις κύριες προτάσεις και δεν έχουν θέση υποκειμένου, αντικειμένου ή κατηγορούμενου. Είναι οι εξής:
α) Αυτές που αρχίζουν με το γιατί, επειδή, αφού (αιτιολογικές) π.χ. Θύμωσε, επειδή του μίλησαν άσχημα.
β) Αυτές που αρχίζουν με το για να, να (τελικές) π.χ. Πήγε να φέρει λεφτά.
γ) Αυτές που αρχίζουν με το ώστε, που (αποτελεσματικές ή συμπερασματικές) π.χ. Μιλά σιγά, ώστε μόλις ακούγεται.
δ) Αυτές που αρχίζουν με το αν (εάν) (υποθετικές) π.χ. Αν είστε φίλοι να μείνετε.
ε) Αυτές που αρχίζουν με το αν και, ενώ, μολονότι (εναντιωματικές) π.χ. Αν και είχε παιδιά, έμεινε στο τέλος μόνος.
στ) Αυτές που αρχίζουν με το όταν, σαν, ενώ, καθώς κ.ά. (χρονικές) π.χ. Όταν δουλεύει χαίρεται.
ζ) Αυτές που αρχίζουν με το όπου, που, όπως, πως, όσο κ.ά. (αναφορικές) π.χ. Μην κάνεις ό,τι δεν πρέπει.

Το πως χωρίς τόνο είναι ειδικός σύνδεσμος.
Το πώς με τόνο είναι τροπικό επίρρημα π.χ. Νομίζω πως έφτασε. Πώς ήρθες;
Το ότι χωρίς υποδιαστολή είναι ειδικός σύνδεσμος.
Το ό,τι με υποδιαστολή είναι αναφορική αντωνυμία π.χ. Έλεγε ότι άκουσε θόρυβο. Ρωτούσε ό,τι ήθελε.
Η αναφορική αντωνυμία που δεν παίρνει τόνο.
Ο ειδικός σύνδεσμος που δεν παίρνει τόνο π.χ. Οι μαθητές που συγκεντρώθηκαν. Ήξερα που δε θα ερχόσουν.
Το ερωτηματικό πού παίρνει τόνο π.χ. Πού ήσουν;

Τα θηλυκά ουσιαστικά σε -εια που σχηματίστηκαν από επίθετα σε -ης γράφονται με -ει π.χ. αληθής - αλήθεια.

Ρηματική φράση είναι η φράση που περιέχει ρήμα π.χ. Η παράσταση ματαιώθηκε λόγω καιρού. Ονοματική φράση είναι η φράση που δεν περιέχει ρήμα π.χ. Ματαίωση της παράστασης λόγω καιρού.

Τις εξαρτημένες προτάσεις τις χωρίζουμε με κόμμα, όταν το νόημά τους δεν είναι στενά συνδεδεμένο με το νόημα της ανεξάρτητης πρότασης π.χ. Θα σταματήσω το διάβασμα, επειδή κουράστηκα πολύ. Δεν τις χωρίζουμε με κόμμα όταν το νόημά τους είναι στενά συνδεδεμένο με το νόημα της ανεξάρτητης πρότασης π.χ. Ήταν πολύ χαρούμενη που της χάρισα αυτό το βιβλίο.

Οι άκλιτες λέξεις που μπαίνουν μπροστά από άλλες και φανερώνουν μαζί τους τόπο, χρόνο, στέρηση, αιτία, τρόπο, ποσό κ.τ.λ. λέγονται προθέσεις. Αυτές είναι οι εξής: με, σε, για, ως, προς, μετά, παρά, αντί, από, κατά, δίχως, χωρίς, ίσαμε.